Na naszym ciele znajduje się wiele pieprzyków. Mają one różny kolor: od jasnobrązowego do czarnego, mają różny kształt i strukturę. Jednym z najgroźniejszych nowotworów skóry jest czerniak, rak, który często wygląda jak pieprzyk. Poniżej znajdziecie kilka wskazówek jak oglądać swoją skórę, jakie zmiany powinny Was zaniepokoić, oraz jak odróżnić czerniaka, od zwykłego pieprzyka.
Nowotwory skóry najczęściej występują u osób o jasnej karnacji, taki odcień skóry ma 95% polskiej populacji. Dlatego też osoby, mające na skórze wiele znamion powinny co miesiąc oglądać swoją skórę, a raz na 6 miesięcy kontrolować ją u lekarza, w gabinecie dermatologicznym. Wiele osób pyta nas dlaczego przykładamy tak wiele uwagi do diagnostyki czerniaka? Czerniak o grubości 1 mm może już naciekać naczynia krwionośne, komórki nowotworowe mogą się wtedy szerzyć na cały organizm, dlatego tak istotne jest wycięcie zmiany gdy tylko ją zauważymy na powierzchni skóry.
Do diagnostyki czerniaka wykorzystujemy angielski algorytm ABCD. W algorytmie tym każda litera odpowiada zmianie typowej dla czerniaka: A (asymetry), B (border), C (colour), D (dimention), E (evolution). Poniżej znajduje się opis jak tłumaczymy te akronimy na język polski, i jak je stosujemy.
A (asymetry) oznacza asymetrię zmiany: zwykle znamiona barwnikowe są okrągłe, lub owalne, jeżeli znamię zaczyna zmieniać kształt, rośnie np. po jednej stronie, wybrzuszając ją jest to sygnał, że należy udać się do lekarza
B (border) dotyczy to brzegów zmiany: brzegi znamienia barwnikowego są zwykle równe, oddzielające zdrową tkankę od tzw. „pieprzyka”, w przypadku czerniaka stają się one poszarpane, i nierówne
C (colour) kolor znamienia: znamiona łagodne mają zwykle jeden kolor, w czerniaku widać kilka kolorów, do czerwonego, poprzez różne odcienie szarości, brązu do głębokiej czerni
D (dimention), średnica zmiany: czerniaki szybko rosną powiększając się, dermatolodzy często sugerują, że gdy znamię przekracza średnicę 6 mm (średnica zwykłego ołówka) powinieneś skonsultować się z lekarzem
E (evolution) ewolucja, wzrost zmiany: czerniaki szybko rosną zarówno w poprzek, jak i w górę, zmieniają się, krwawią, swędzą, jeżeli odczuwasz takie dolegliwości należy natychmiast udać się do lekarza
Ocenę skóry w domu należy zacząć od oglądania twarzy, powiek, nosa, uszu. Dokładnie oglądamy te okolice szukając znamion barwnikowych, narośli, brodawek. Jeżeli coś Was niepokoi warto zrobić zdjęcie zmiany telefonem, i za miesiąc porównać je z koleją fotografią.
- Następnie należy ocenić skórę głowy, zaczynamy od przeczesywanie jej rękami i szukania wypukłych zmian, ktoś z rodziny może Wam pomóc oglądając głowę od góry i z tyłu, aby ocenić obecność nietypowych znamion.
- Czerniaki mogą występować także na błonie śluzowej ust, dlatego też (przy wieczornym myciu zębów) warto obejrzeć śluzówki, czy nie ma na nich żadnych brunatnych znamion. Błony śluzowe są narażone na zmiany nowotworowe głównie u palaczy, ale także osób mających protezy zębowe, które mogą uwierać i uszkadzać błonę śluzową.
- Kolejnym etapem jest oglądanie tułowia, szyi, dekoltu, brzucha, okolic pach, a także pleców. Tutaj także przyda się przyjaciel, który obejrzy plecy. Warto robić zdjęcia zmian, które budzą wasz niepokój.
- Nie pomijajcie okolic intymnych, można obejrzeć je samemu w lustrze, doświetlić je można latarka z telefonu komórkowego.
- Nogi są najczęstszą lokalizacją czerniaka u kobiet, opalamy je latem, chodzimy w krótkich spodenkach, dlatego też należy dokładnie obejrzeć nogi z przodu i tyłu, nie pomijając stóp. Czerniaki mogą się lokalizować w przestrzeniach miedzy palcami, na podeszwach stóp, dlatego też należy je skrupulatnie obejrzeć.
Lekarz do którego się udacie do badania wykorzystuje dermatoskop, jest to urządzenia zawierające szkła powiększające pokazujące znamię w powiększeniu od 10-70x. Na podstawie obrazu lekarz decyduje czy pobrać biopsje do badania hiatopatologicznego, czy od razu wyciąć całe znamię i wysłać je do badania. Jeżeli histopatolog oceni, że jest to czerniak lekarz onkolog często wycina dodatkowo otaczające tkanki aby zapobiec naciekaniu skóry przez komórki nowotworowe, włącza dodatkowe leczenie. Sprawdź jak możesz usunąć pieprzyki w naszym gabinecie.